Ujeżdżenie jest dyscypliną która wymaga ogromnego skupienia zarówno konia, jak i jeźdźca, a także wymaga jasnej komunikacji ze zwierzęciem za pomocą najdrobniejszych gestów.
Początki ujeżdżenia
Zanim konie brały udział w zawodach jeździeckich, to były one przepychaczami podczas wojen i bitew. Konie na froncie musiały maksymalnie zaufać swojemu jeźdźcowi, odpowiadać na jego sygnały oraz wykazywać się chęcią do działania.
Cechy, które były pożądane na froncie są teraz szczególnie cenione wśród koni ujeżdżeniowych, które biorą udział w zawodach najwyższej rangi. Dzięki odpowiedniej hodowli i treningu konie są w stanie odpowiedzieć nawet na najdrobniejsze sygnały jeźdźca, co sprawia wrażenie, jakby para tańczyła na czworoboku.
Cechy pożądane u koni ujeżdżeniowych
Jazda konna nie należy do prostych sportów. Wymaga ona regularnych treningów, opieki nad zwierzęciem i zrozumienia na najwyższym poziomie, by osiągnąć sukces. Aby rozwój i szkolenie koni obrało dobry kierunek, to zwierzęta muszą być chętne i pozytywnie nastawione do pracy. U niektórych osobników taka chęć występuje naturalnie, a u innych pojawia się z czasem.
U koni ujeżdżeniowych dba i selekcjonuje się cechy, które najlepiej sprawdzają się na czworoboku. Oto lista kilku z nich:
- Lekkość ruchu
- Naturalna równowaga
- Proporcjonalna i mocna budowa ciała
- Chęć do pracy i nauki
- Temperament
- Wdzięk i elegancja
- Ekspresja przednich oraz zadnich kończyn
Przede wszystkim liczy się nastawienie konia, jego temperament i proporcjonalna budowa. Jakość chodów czy równowagę można wypracować wraz z odpowiednim treningiem.
Najlepsze konie w ujeżdżeniu
Jednym z najlepszych koni ostatnich lat okazał się wałach Valegro, które największe sukcesy odniósł wraz z zawodniczką Charlotte Dujardin. Valegro jest dwukrotnym mistrzem w ujeżdżeniu.
Totilas to jedno z czołowych imion ujeżdżenia. Ogier ten ma na koncie wiele światowych rekordów, a także ustanowił on nowoczesny wygląd i ruch konia ujeżdżeniowego.
Rodzaje koni ujeżdżeniowych
Najczęściej spotykane w ujeżdżeniu są konie gorącokrwiste, szczególnie ras europejskich. Zawody rekreacyjne czy te niższej rangi są zróżnicowane pod względem zawodników i koni, jednak w wysokim sporcie wyróżnia się tylko kilka, najlepiej prezentujących się ras.
Jakie są najlepsze rasy koni do ujeżdżenia?
Holenderski koń gorącokrwisty (KWPN)
Długo nożni atleci z Holandii są dość popularną rasą w ujeżdżeniu. Mają one odpowiedni temperament do tego sportu, a ich budowa wpisuje się w nowoczesny typ konia ujeżdżeniowego, który jest nieco smuklejszy i wyższy niż tradycyjny wzorzec.
Mierzą one do 175 cm w kłębie, jednak długie i umięśnione kończyny zdecydowanie wyróżniają tę rasę. Ze względu na swoją budowę, która bardziej przypomina konia skokowego niż ujeżdżeniowego (długie nogi i szyja, krótka i zwarta kłoda), konie te mają wręcz wrodzoną równowagę, którą wykorzystują potem na czworoboku.
Pośród rasy obowiązuję jedynie podstawowe maści, czyli kara, siwa, gniada oraz kasztanowata.
Holenderski koń gorącokrwisty już zdobył już sympatię publiczności, a najpopularniejsze konie tej rasy to: Royal Kaliber, Ferro, Brietling LS, a także Valegro oraz Totilas.
Koń holsztyński
Początkowo rasa ta była użytkowana głównie w konkurencji skoków przez przeszkody, jednak ich proporcjonalna budowa i ekspresyjny ruch znalazły zastosowanie w ujeżdżeniu. Jest to rasa niezwykle silna, a osobniki tej rasy są bardzo chętne do pracy i angażują się w postawione im zadania.
Jest to koń, który hodowany jest już od średniowiecza, w którym był głównie koniem pracującym, dlatego posiada wszystkie cechy konia zaprzęgowo-wierzchowego, takie jak szeroka klatka piersiowa, zwarta kłoda wpisana w kwadrat oraz umięśnione nogi i zad.
Na potrzeby sportu jeździeckiego hodowla koni holsztyńskich podąża za wzorcem nowoczesnego konia ujeżdżeniowego, a także niemieckiego konia wierzchowego, czyli konie są coraz „lżejsze” w swojej budowie z przeznaczeniem do sportu, a mniej do zaprzęgu.
Koń westfalski
Gwiazda ujeżdżenia prosto z Niemiec. Ekspresyjny, jakościowy ruch oraz znakomity temperament sprawiają, że jest to obecnie jeden z najpopularniejszych koni ujeżdżeniowych. Co więcej, są to konie wyjątkowo uzdolnione nie tylko ujeżdżeniowo, ale również skokowo. Dzięki temu jest to rasa powszechnie znana i ceniona w sporcie.
Konie rasy westfalskiej sprawdzą się nie tylko w sporcie, ale również w rekreacji i jako „pupile rodziny” ze względu na ich fantastyczny charakter. Są to konie bardzo przyjaźnie nastawione do człowieka i innych zwierząt, chętnie się uczą i regularnie domagają się przytulania!
Najsłynniejszym koniem rasy westfalskiej jest złoty olimpijczyk Rembrandt. Był to koń wybitnie uzdolniony z predyspozycjami do najwyższych klas ujeżdżenia. Równie znane konie westfalskie, które zasłynęły na czworobokach to: Damon Hill, Bella Rose czy Vamos Amigos.
Koń hanowerski
Konie hanowerskie to kolejna rasa, która swoje korzenie ma w Niemczech. Są to konie nieco tęższe, ze względu na solidną strukturę kości, jednak wciąż ich ruch jest lekki i płynny.
Początkowo były to konie kawaleryjskie, jednak z biegiem lat sprawdzono je również w sporcie. Dzięki odwadze i chęci nauki są to konie, które szybko się uczą i są chętne do poznawania nowych elementów.
Konie hanowerskie mierzą do 175 cm w kłębie i występują w podstawowych maściach, czyli kara, siwa, gniada oraz kasztanowata.
Koń fryzyjski
Konie fryzyjskie to bardzo stara rasa, która jest długo znana i użytkowana przez człowieka. Rasa ta pochodzi z Holandii. Tam jest prowadzona ich oficjalna hodowla, która uratowała rasę w XIX wieku przed wyginięciem.
Konie fryzyjskie są średniej wielkości, a ich budowa jest masywna, sylwetka krępa i opisywana jako barokowa.
Cechą charakterystyczną rasy jest ich kara maść, która nie dopuszcza żadnych odmian oraz bujna grzywa oraz ogon, które nadają wdzięku i elegancji.
Koń lipicański
Konie lipicańskie pochodzą z Austrii i są niezwykle zasłużoną rasą w historii ujeżdżenia. Dzięki hodowli i rozwojowi rasy można poczuć, że są to konie, które w genach zapisane mają ujeżdżenie i same wiedzą co robić.
Ich ruch jest wręcz legendarny, opisany w książkach i niezastąpiony. Są to konie z historią i tradycją, zatem ich budowa nie podąża za nowoczesnymi wzorcami. Są to konie muskularne, kłoda jest zwarta, a cała sylwetka konia wpisuje się w idealny kwadrat.
Są to konie głownie siwe. Rzadko spotkamy inne umaszczenie.
Popularność tej rasy sprawiła, że konie lipicańskie podlegają specjalnemu konkursowi wraz z nagrodą. Nagroda obowiązuje w USA, a jest to odznaczenie, które uznaje wybitne cechy i osiągnięcia tej rasy – Lipizzan Laurels Award.
Koń andaluzyjski
Wspaniały koń gorącokrwisty pochodzący prosto z Hiszpanii. Historia tej rasy jest niezwykle zawiła, a samej rasie groziło wyginięcie, ponieważ tworzono mieszanki konia andaluzyjskiego z pociągowym, by uzyskać idealną rasę do pracy w polu i do bryczki.
Są to konie bardzo inteligentne i temperamentne. Bujna grzywa i ogon, krępa i zwarta budowa oraz ekspresja ich ruchu, a w szczególności ich przednich kończyn są cechami charakterystycznymi tej rasy.
Spotkamy głównie konie siwe, jednak zdarzają się osobniki kare, gniade oraz izabelowate.
